Rừng Sâu Và Những Truyện Ngắn Khác
"Tôi muốn mách độc giả rằng hãy đọc cuốn sách này của Nguyễn Xuân Khánh rồi các bạn sẽ tìm thấy nhiều điều lý thú về những sáng tác văn nghệ ở những ngày đã xa. Điều thú vị lớn nhất mà độc giả có thể tìm thấy ở đấy là thế giới quan và ý thức nghệ thuật của một thời đại văn học."
(Nhà nghiên cứu phê bình văn học Lã Nguyên)
Chúng ta hãy cùng gặp lại không phải Nguyễn Xuân Khánh của Hồ Quý Ly, Mẫu Thượng Ngàn mà Nguyễn Xuân Khánh của RỪNG SÂU - những sáng tác đầu tay được được dư luận văn nghệ đương thời biểu dương.
Trích đoạn
- Nhưng một tạ thóc bây giờ to quá.
- Lãng phí!
- Sao lại gọi là lãng phí?
- Hay là bớt người học vậy. Chỉ cần cử đi 3 em. Lúc về trẻ nó sẽ dậy nhau.
Anh Năng từ lúc nãy vẫn ngồi trầm lặng uống bát nước chè xanh khói nghi ngút. Khi mọi người chừng đã hết ý kiến, Năng mới nói:
- Đời chúng nó không giống đời chúng ta xưa đâu. Chúng ta chỉ biết ăn, biết làm là chính.
Còn con trẻ hiện nay phải cho chúng nó vui chơi nữa. Không nên hà tiện đối với cái vui của trẻ em. Dù đánh nhau khổ cực thế nào cũng phải nghĩ đến cái vui của các em. Một tiếng cười của trẻ nhỏ là một điều sung sướng của người lớn. Đừng hà tiện để rồi sau này lũ trẻ lớn lên chúng sẽ trách cha anh là những lão thiển cận...
Một tạ gạo trong chiến tranh dành ra cho thiếu nhi đi học múa rối! Thật không ngờ cái chuyện tưởng như trò chơi ấy lại được một ban quản trị thảo luận kỹ càng như vậy. Điều không ngờ nữa là người ta đã đồng lòng quyết định làm việc đó hết sức nhanh chóng.
(Một chuyện ở Đô Lương) ]